SPHEREx: Kosmiczny Teleskop NASA Rozpoczyna Mapowanie Całego Nieba
NASA rozpoczęła nową, fascynującą misję kosmiczną – SPHEREx (Spectro-Photometer for the History of the Universe, Epoch of Reionization and Ices Explorer). Teleskop SPHEREx, zgodnie z komunikatem opublikowanym 1 maja 2025 roku, rozpoczął proces mapowania całego nieba w szerokim zakresie długości fal światła, czego celem jest udzielenie odpowiedzi na fundamentalne pytania dotyczące Wszechświata, jego ewolucji i składu.
Co to jest SPHEREx i co robi?
SPHEREx to teleskop kosmiczny, którego zadaniem jest przeprowadzenie wszechstronnego przeglądu całego nieba w zakresie światła widzialnego i podczerwieni. Innymi słowy, będzie obserwował Wszechświat w kolorach, których ludzkie oko nie jest w stanie dostrzec. To pozwoli naukowcom na:
- Stworzenie trójwymiarowej mapy Wszechświata: SPHEREx będzie mierzył odległości do milionów galaktyk, co pozwoli na stworzenie szczegółowej mapy rozmieszczenia materii we Wszechświecie.
- Szukanie wody i organicznych cząsteczek: Teleskop będzie poszukiwał wody i innych kluczowych cząsteczek organicznych w lodowych chmurach molekularnych, w których rodzą się gwiazdy, a także w dyskach protoplanetarnych wokół młodych gwiazd. To pomoże w zrozumieniu, jak formują się planety i czy składniki niezbędne do życia są powszechne w kosmosie.
- Badanie pochodzenia Wszechświata: SPHEREx pomoże w lepszym zrozumieniu epoki rejonizacji – okresu w historii Wszechświata, w którym po Wielkim Wybuchu, neutralny gaz wodorowy został zjonizowany przez pierwsze gwiazdy i galaktyki. Obserwacje te mogą rzucić światło na to, jak wyglądał Wszechświat w jego najwcześniejszych stadiach.
Jak to działa?
Unikalną cechą SPHEREx jest jego zdolność do spektralnego pomiaru światła docierającego z każdego punktu na niebie. Oznacza to, że teleskop nie tylko rejestruje intensywność światła, ale także rozdziela je na poszczególne kolory (długości fal), podobnie jak pryzmat rozszczepia światło słoneczne. Analiza widma światła pozwala naukowcom na określenie składu chemicznego i temperatury obiektów w kosmosie. SPHEREx będzie powtarzał mapowanie nieba kilkukrotnie, co pozwoli na uzyskanie jeszcze bardziej szczegółowych i dokładnych danych.
Dlaczego to ważne?
Misja SPHEREx ma potencjał, aby zrewolucjonizować nasze zrozumienie Wszechświata. Dzięki unikalnym obserwacjom, teleskop może pomóc w odpowiedzi na fundamentalne pytania, takie jak:
- Co napędza inflację kosmiczną? – Inflacja to okres bardzo szybkiego rozszerzania się Wszechświata krótko po Wielkim Wybuchu.
- Jak powstają galaktyki i gromady galaktyk?
- Czy życie jest powszechne we Wszechświecie?
Przyszłość po SPHEREx:
Dane zebrane przez SPHEREx będą dostępne dla społeczności naukowej na całym świecie i z pewnością zainspirują nowe badania i odkrycia. Misja ta przygotuje również grunt pod przyszłe obserwatoria, takie jak planowany teleskop Nancy Grace Roman, który również będzie prowadził szerokie przeglądy nieba w podczerwieni.
Podsumowanie:
Start misji SPHEREx to ważny krok naprzód w eksploracji kosmosu. Dzięki mapowaniu całego nieba, ten wyjątkowy teleskop dostarczy bezcennych danych, które pozwolą naukowcom lepiej zrozumieć Wszechświat i jego ewolucję. Wyniki misji SPHEREx, spodziewane w nadchodzących latach, mogą fundamentalnie zmienić nasze spojrzenie na kosmos i nasze miejsce w nim.
NASA’s SPHEREx Space Telescope Begins Capturing Entire Sky
SI dostarczyła wiadomości.
Poniższe pytanie zostało użyte do uzyskania odpowiedzi z Google Gemini:
O 2025-05-01 21:18 'NASA’s SPHEREx Space Telescope Begins Capturing Entire Sky’ został opublikowany według NASA. Proszę napisać szczegółowy artykuł z powiązanymi informacjami w zrozumiały sposób. Proszę odpowiedzieć po polsku.
188