Sensacja w Kosmosie: Czy wokół Gwiazdy Barnarda krążą aż 4 planety?
Narodowa Fundacja Nauki (NSF) ogłosiła 7 maja 2025 roku, że zespół astronomów mógł odkryć aż cztery planety orbitujące wokół Gwiazdy Barnarda, jednej z najbliższych nam gwiazd. To rewolucyjna informacja, która, jeśli zostanie potwierdzona, znacząco wpłynie na nasze rozumienie formowania się planet i możliwości występowania życia w naszym kosmicznym sąsiedztwie.
Czym jest Gwiazda Barnarda?
Gwiazda Barnarda to czerwony karzeł znajdujący się w konstelacji Wężownika, oddalony od Ziemi o około 6 lat świetlnych. Jest to jedna z najbliższych nam gwiazd, zaraz po układzie Alfa Centauri i Gwieździe Wolffa 359. Z racji swojego wieku (szacuje się, że ma około 10 miliardów lat, jest znacznie starsza od Słońca) i niewielkiej masy (około 16% masy Słońca) jest stosunkowo chłodna i mało aktywna.
Jak dokonano odkrycia?
Odkrycie potencjalnych planet wokół Gwiazdy Barnarda nie było łatwe. Planety krążące wokół gwiazd, które nie emitują dużo światła, są trudne do wykrycia bezpośrednio. Astronomowie wykorzystali metodę prędkości radialnej, zwaną również metodą Dopplera. Metoda ta polega na bardzo precyzyjnym pomiarze niewielkich zmian w prędkości gwiazdy, spowodowanych grawitacyjnym oddziaływaniem krążących wokół niej planet. Im większa planeta i im bliżej gwiazdy krąży, tym większy wpływ na ruch gwiazdy.
Zespół naukowców analizował dane zebrane przez wiele lat z różnych obserwatoriów na całym świecie. Wykorzystano między innymi dane z:
- Instrumentu HARPS (High Accuracy Radial Velocity Planet Searcher) znajdującego się w Obserwatorium La Silla w Chile.
- Instrumentu CARMENES (Calar Alto High-Resolution search for M dwarfs with Exoearths with Near-infrared and optical Echelle Spectrographs) w Obserwatorium Calar Alto w Hiszpanii.
- Innych teleskopów, których nazwy nie zostały jeszcze publicznie podane.
Co wiadomo o potencjalnych planetach?
Zgodnie z informacjami NSF, odkryto ślady istnienia aż czterech planet wokół Gwiazdy Barnarda. Ich szacunkowe właściwości to:
- Barnard b: (Potencjalnie już odkryta wcześniej) Jest najprawdopodobniej super-Ziemią (planetą o masie większej niż Ziemia, ale mniejszej niż Neptun), z okresem orbitalnym około 233 dni. Znajduje się blisko linii śniegu, czyli granicy, poza którą w układzie planetarnym woda występuje w postaci lodu. Ze względu na niską temperaturę Gwiazdy Barnarda, jest to bardzo zimna planeta, zbyt zimna, by utrzymać wodę w stanie ciekłym na powierzchni.
- Barnard c, d i e: Te planety są mniejsze od Barnard b i znajdują się na jeszcze dalszych orbitach od gwiazdy. Okresy orbitalne tych planet są znacznie dłuższe, co wskazuje na jeszcze bardziej ekstremalne temperatury i minimalne szanse na istnienie życia, jakie znamy.
Co to oznacza dla poszukiwania życia poza Ziemią?
Odkrycie tak dużej liczby planet wokół jednej z najbliższych nam gwiazd jest ekscytujące, ale też wymaga ostrożności. Choć obecność czterech planet to fascynująca perspektywa, należy pamiętać, że odkrycia dokonano metodą pośrednią. Potwierdzenie istnienia planet wymaga dodatkowych obserwacji i analiz, najlepiej z wykorzystaniem przyszłych generacji teleskopów, takich jak Teleskop Jamesa Webba (JWST), który ma zdolność do bezpośredniego obrazowania egzoplanet w przyszłości.
Jeśli potwierdzone, istnienie planet wokół Gwiazdy Barnarda dowodzi, że planety mogą być powszechne wokół gwiazd każdego typu, nawet wokół czerwonych karłów, które są najczęstszym typem gwiazd w naszej galaktyce. Chociaż same planety prawdopodobnie nie są gościnne dla życia, to obecność całego systemu planetarnego sugeruje, że może istnieć wiele innych, potencjalnie bardziej sprzyjających warunkom do życia planet, krążących wokół innych pobliskich gwiazd.
Co dalej?
Teraz priorytetem jest potwierdzenie istnienia planet wokół Gwiazdy Barnarda. Astronomowie będą analizować istniejące dane i planować nowe obserwacje, aby wykluczyć inne potencjalne przyczyny zmian w prędkości radialnej gwiazdy. Jeśli potwierdzenie nastąpi, kolejnym krokiem będzie określenie dokładniejszych właściwości planet, takich jak ich masa, rozmiar i skład atmosfery (jeśli istnieje). Te informacje pozwolą nam lepiej zrozumieć formowanie się planet i ocenić ich potencjał do wspierania życia.
Odkrycie planet wokół Gwiazdy Barnarda to kolejny krok milowy w poszukiwaniu planet poza Układem Słonecznym. Pokazuje, jak wiele jeszcze pozostaje do odkrycia w naszym kosmicznym sąsiedztwie i jak blisko możemy być od znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy jesteśmy sami we Wszechświecie.
4 planets discovered around Barnard’s star, one of the closest stars to Earth
SI dostarczyła wiadomości.
Poniższe pytanie zostało użyte do uzyskania odpowiedzi z Google Gemini:
O 2025-05-07 13:00 '4 planets discovered around Barnard’s star, one of the closest stars to Earth’ został opublikowany według NSF. Proszę napisać szczegółowy artykuł z powiązanymi informacjami w zrozumiały sposób. Proszę odpowiedzieć po polsku.
133