Kryzys alfabetyzacji w bogatych krajach: 8 milionów nastolatków walczy z podstawowymi umiejętnościami czytania i pisania
Według raportu UNICEF z 14 maja 2025 roku, opublikowanego na stronie ONZ (news.un.org/feed/view/en/story/2025/05/1163271), aż 8 milionów nastolatków w najbogatszych krajach świata boryka się z problemami funkcjonalnego analfabetyzmu. To szokująca statystyka, która podważa przekonanie o powszechnej alfabetyzacji w państwach o wysokim poziomie rozwoju gospodarczego.
Co to oznacza „funkcjonalny analfabetyzm”?
Funkcjonalny analfabetyzm to sytuacja, w której osoba potrafi czytać i pisać na podstawowym poziomie, ale ma trudności z wykorzystywaniem tych umiejętności w życiu codziennym. Osoby z tym problemem mogą mieć problemy ze zrozumieniem instrukcji, wypełnianiem formularzy, czytaniem gazet, a nawet z bezpiecznym stosowaniem leków. Innymi słowy, mimo formalnej edukacji, ich umiejętności czytania i pisania są niewystarczające do efektywnego funkcjonowania w społeczeństwie.
Skala problemu i jego przyczyny:
Raport UNICEF ujawnia zatrważającą skalę tego zjawiska. Oznacza to, że miliony młodych ludzi w krajach o wysokim poziomie dochodów nie posiadają umiejętności niezbędnych do dalszej edukacji, zatrudnienia i pełnego uczestnictwa w życiu społecznym.
Przyczyny tego problemu są złożone i obejmują:
- Nierówności w dostępie do edukacji wysokiej jakości: Mimo że kraje rozwinięte teoretycznie oferują powszechny dostęp do edukacji, jakość nauczania w różnych regionach i szkołach może się znacznie różnić. Dzieci z ubogich rodzin, mniejszości etnicznych i migrantów często mają ograniczony dostęp do zasobów i wsparcia potrzebnego do osiągnięcia sukcesu w nauce.
- Problemy systemowe w edukacji: Przestarzałe metody nauczania, przeładowane programy nauczania i niedostateczne wsparcie dla uczniów ze specjalnymi potrzebami mogą przyczyniać się do problemów z alfabetyzacją. Krytykowane są także metody nauczania oparte na zapamiętywaniu, a nie na rozumieniu tekstu i krytycznym myśleniu.
- Wpływ nowych technologii: Choć technologia oferuje wiele możliwości edukacyjnych, nadmierne korzystanie z urządzeń cyfrowych i brak kontroli nad treściami, z którymi stykają się młodzi ludzie, mogą odwracać uwagę od czytania i pisania oraz negatywnie wpływać na rozwój umiejętności językowych.
- Brak wsparcia w rodzinie i środowisku: Dzieci z rodzin, w których nie przywiązuje się wagi do czytania i pisania, rzadziej rozwijają te umiejętności na wysokim poziomie. Brak dostępu do książek i innych materiałów edukacyjnych w domu również stanowi poważne utrudnienie.
Konsekwencje funkcjonalnego analfabetyzmu:
Konsekwencje funkcjonalnego analfabetyzmu są poważne zarówno dla jednostek, jak i dla społeczeństwa jako całości:
- Ograniczone możliwości edukacyjne i zawodowe: Osoby, które nie potrafią dobrze czytać i pisać, mają trudności z ukończeniem szkoły, znalezieniem pracy i awansem zawodowym.
- Wykluczenie społeczne: Funkcjonalni analfabeci często czują się wykluczeni z życia społecznego, mają trudności z nawiązywaniem relacji i uczestniczeniem w życiu publicznym.
- Problemy zdrowotne: Osoby z ograniczonymi umiejętnościami czytania i pisania mają trudności ze zrozumieniem instrukcji medycznych i informacji o zdrowiu, co zwiększa ryzyko popełniania błędów w leczeniu i podejmowaniu decyzji dotyczących zdrowia.
- Koszty społeczne i ekonomiczne: Funkcjonalny analfabetyzm generuje wysokie koszty społeczne i ekonomiczne związane z zasiłkami, opieką zdrowotną i przestępczością.
Reakcja i działania naprawcze:
Raport UNICEF wzywa rządy, organizacje społeczne i rodziny do podjęcia pilnych działań w celu rozwiązania problemu funkcjonalnego analfabetyzmu:
- Inwestycje w edukację wysokiej jakości: Zapewnienie wszystkim dzieciom równego dostępu do edukacji wysokiej jakości, w tym do wykwalifikowanych nauczycieli, odpowiednich zasobów i wsparcia dla uczniów ze specjalnymi potrzebami.
- Wdrożenie innowacyjnych metod nauczania: Wprowadzenie interaktywnych i angażujących metod nauczania, które rozwijają umiejętność rozumienia tekstu, krytycznego myślenia i rozwiązywania problemów.
- Wspieranie czytelnictwa w rodzinie: Promowanie czytelnictwa w rodzinie poprzez organizowanie programów edukacyjnych dla rodziców, udostępnianie książek i innych materiałów edukacyjnych oraz zachęcanie do wspólnego czytania.
- Wykorzystanie technologii w edukacji: Wykorzystanie technologii w sposób efektywny i odpowiedzialny, z uwzględnieniem potencjalnych zagrożeń i korzyści.
- Monitorowanie i ocena postępów: Systematyczne monitorowanie i ocena postępów w alfabetyzacji oraz dostosowywanie programów edukacyjnych w oparciu o wyniki badań.
Raport UNICEF stanowi ostrzeżenie dla bogatych krajów, przypominając, że wysoki poziom rozwoju gospodarczego nie gwarantuje powszechnej alfabetyzacji. Inwestycje w edukację i działania na rzecz poprawy umiejętności czytania i pisania są kluczowe dla zapewnienia młodym ludziom możliwości rozwoju, zatrudnienia i pełnego uczestnictwa w życiu społecznym. Ignorowanie problemu funkcjonalnego analfabetyzmu naraża przyszłe pokolenia na wykluczenie i utrudnia budowanie sprawiedliwego i prosperującego społeczeństwa.
8 million teens in world’s wealthiest countries functionally illiterate: UNICEF
SI dostarczyła wiadomości.
Poniższe pytanie zostało użyte do uzyskania odpowiedzi z Google Gemini:
O 2025-05-14 12:00 '8 million teens in world’s wealthiest countries functionally illiterate: UNICEF’ został opublikowany według Economic Development. Proszę napisać szczegółowy artykuł z powiązanymi informacjami w zrozumiały sposób. Proszę odpowiedzieć po polsku.
25